Sinds 2016 brengen we in het onderzoeksproject ‘The Autonomous Fabric’ meer dan 100 zelf-georganiseerde ruimtes en initiatieven van kunstenaars, ontwerpers en activisten in Rotterdam in kaart. De website maakt het mogelijk om initiatieven te bekijken en te clusteren aan de hand van overlappende thema’s en trefwoorden die uit hun (online) zelfbeschrijvingen zijn gehaald, om hun huidige en vroegere projecten en publieke programma’s te bekijken en om verwijzingen te krijgen naar hun adressen en websites. Daarnaast bevat de site ook kritische essays van kunstenaars, onderzoekers en theoretici over het verschuiven van de notie van ‘autonomie’ in tijden waarin het oprichten en uitvoeren van dergelijke initiatieven vaak een artistieke praktijk op zich is geworden.
Het project is gebaseerd op de constatering dat sinds de economische crisis van 2008 een groeiend aantal hedendaagse kunstenaars/creatieven is verschoven van de klassieke atelierpraktijk naar experimentele zelfgeorganiseerde initiatieven die in een informele setting opereren, grotendeels zonder institutionele steun en die vaak niet langer herkenbaar zijn als kunstprojecten. Deze projecten breken met de kunstenaar als centrale figuur en produceren zelden objecten voor de kunst- of designmarkt. Voorbeelden hiervan zijn experimentele scholen, restaurants, radiostations en bibliotheken die als kunstprojecten worden uitgevoerd. Deze initiatieven hebben betrekking op een publiek waar gevestigde culturele instellingen weinig of geen toegang toe hebben.
Aangezien deze groeiende vormen van kunstpraktijk niet langer gebaseerd zijn op gevestigde opvattingen over kunst, auteurschap en eigendom, hoe moet de bestaande creatieve sector – inclusief kunstacademies – veranderen om ze te reflecteren en te vertegenwoordigen? In hoeverre wijzen ze op een grotere transformatie van artistieke autonomie naar een collectieve organisatie? En, met Rotterdam als casestudy, hoe verhouden ze zich tot processen van stedelijke gentrificatie en tot de plaats van gemarginaliseerde groepen in de cultuur?
looptijd:
2016-heden
omvang:
klein project (<50k)
financiering:
SIA / KIEM en Pictorigh
Steekwoorden:
artist-run spaces
autonomy
gentrification
intersectionality
self-organization
